BIRHEN SA KOTA

A statue of the Virgin of the Holy Rosary has been venerated in Cagayan de Oro from very early times.  Since the American regime, it used to be found on the right wing of the Cathedral where there was an altar on the wall parallel to the river.  This part of the church used to be called by the folk "Sabadohan".  During the Second World War when the Cathedral was destroyed by bombing, the statue was about the only thing that escaped being reduced to powder.  It remained unhurt even though everything else beside it was destroyed.  It was brought for safe-keeping by the Rev. Archbishop to the Seminary of St. Joseph of Mindanao, where it stayed until it was transferred to the Museum at Xavier last August, 1967.  The following is a short history of it.

During the Spanish times, the Moros used to come to Carmen and carry off many people into slavery. The people of Cagayan in order to defend the town built an enclosure along the riverbank on the eastern side of the river, beneath the church and the convent.  Here the people used to hide when the Moros went on a rampage. They had a statue of the Virgin of the Holy Rosary which was venerated by the people and to her the people prayed in times of danger.

One day the Moros arrived and to all appearances wanted to cross over the Cagayan.  They were seen approaching in their bancas when suddenly they were also seen to retreat.  It was rumored that the Moros saw a vision of a woman atop the kota or the enclosure who ordered them to desist from their assault and whose mien was fearsome and commanded their respect.  This happened while the people inside the walls were praying for her intercession. Thus the statue came to be known Ang Birhen sa Kota, "Our Lady of the Walls".

In other ways, this statue was also miraculous.  When someone was sick the folk used to place the statue on top of the head of the patient. Miraculous cures were reported to have followed.  And, finally, when the Cathedral was bombed, this statue did not suffer the slightest injury. This we have already stated above.

BIRHEN SA KOTA

Ang labing karaang larawan sa Birhen dinhi sa Cagayan, mao ang Birhen sa Kota.  Kini dunay kapin sa duha ka gatUs ka tuig na ang panuigon.  Birhen sa Rosario kini nga larawan, apan ginganlan dinhi sa ato ug Birhen sa Kota.  Sama kini sa Birhen sa Rosario sa Manila nga ginganlan usab VIRGEN DE LA NAVAL.

Ang pag ngalan sa Virgen sa Rosario didto sa Manila nga Virgen de la Naval, nahitabo tungod sa usa ka dakung milagro nga gihimo sa Virgen sa mga kasundalohang Pilipinhon. Kaniadto, ang Pilipinas kanunay sulongan sa mga Olandes, kay ang kagamahanan sa nasud sa Olanda protestante man.  Sa usa ka mabangis nga panagsangka sa gubat sa kadagatan, sa tuig 1646, naglisud nga maparot ang mga sundalong Pilipinhon.  Sa ilang kalisud, misangpit sila sa Mahal nga Virgen sa Rosario nga luwason unta niya sila.  Tuod man, gidungog ang ilang pag-ampo; kay sa makalima nga pagsulong sa kaaway, makalima usab sila maparot.  Sukad niadto, ang Mahal nga Virgen sa Rosario ginganlan dayon, agig pasalamat kaniya, nga Virgen de la Naval - sa ato pa, Patrona sa mga sundalo ug sa gubat sa kadagatan.

Mao usab kita dinhi sa Cagayan.  Dunay Virgen sa Rosario nga ginganlan usab VIRGEN SA KOTA. Sa unang mga katuigan,ang Cagayan kanunay gihulga ug gisulong sa mga moros aron pagpamihag sa mga Kristianos. Ang mga lungsoranon, pinangulohan sa Padre Kura, nagtukod ug Kota sa daplin sa suba likod sa Kombento aron tagoanan sa mga tawo, labina sa mga babaye ug mga bata.

Gisugid nga usa ka adlaw niana, gisulong ang Cagayan sa mga moros.  Diha na sila sa tabok sa suba. Ang mga babaye ug mga bata nagtago na sulod sa kota. Ang mga lalaki hinoon nangandam na sa pakig-asdang sa manunulong.

Apan sa dakung katingala sa mga tawo, ang mga moros inay motabok na sa suba, nagsugod na hinoon ug sibug.  Giingon nga ang moros sa tabok sa suba nakakita sa usa ka babaye sa ganghaan sa Kota likod sa kombento nga nag badlong ug nagpugong kanila sa pagtabok sa suba.  Kini nahitabo samtang ang mga tawo sulod sa Kota nag-ampo sa Virgen sa iyang panabang og kalooy nga luwason niya sila sa kadaut.

Kini nga hitabo nakapainit sa pagtoo sa mga tawo sa gahum sa Virgen sa Rosario ug agig pagpsalamat kaniya, ang Virgen sa Rosario ginganlan usab nila sa Virgen sa Kota atua gipasundayag sa lawak sa Seminario.

Dili lamang kay mao da kini ang milagro sa Virgen.  Mga masakiton nga nag-ungaw na 

sa kamatayon nangaayo basta itungtong lamang ang larawan sa Virgen sa ilang ulo.

Apan, ang katingalahan sa tanan mao ang nahitabo sa miaging gubat sa kalibutan.  Sa pagpanghulog sa mga bomba sa Cagayan, ang Katedral maayong pagkaigo.  Nadugmok ug nasunog ang tanang butang sulod niini.  Apan kining LARAWAN SA VIRGEN SA KOTA wala gayud maunsa. Siya nagtindog sa gibutangan kaniya nga wala masunog, bisan gilibutan sa kalayo ug ang tanan nga naglibut nangahimong abo.

Dili ba kini usa ka katingalahan nga daku?